Để chấm dứt thảm kịch của thuyền nhân trên Biển Đông, Hoa Kỳ thành lập chương trình tỵ nạn dành cho công dân Việt đang sống tại Việt Nam. Do đó chương trình ODP (Orderly Departure Program, Ra Đi Có Trật Tự) ra đời vào đầu năm 1980. Chương trình ODP giải quyết nguyện vọng tìm tự do cho người Việt trong nước theo nhiều chương trình khác nhau.
1/ Chương trình Mỹ lai (Amerasian Homecoming Act of 1988) khởi sự từ cuối năm 1987 dành cho người có bố là công dân Hoa Kỳ và mẹ Việt Nam. Khỏang 89.000 người được định cư tại Mỹ theo chương trình này.
2/ Chương trình HO (Former Re-Education Center Detainees, HO là viết tắt của Humanitarian Operation) dành cho cựu tù nhân cải tạo (từ 3 năm trở lên) và thân nhân. Nhờ vận động tích cực của các TNS John McCain, Edward Kennedy và những nỗ lực không mệt mỏi của các ông Robert Funseth (Phụ tá thứ trưởng ngoại giao) và ông Shep Lowman (Giám đốc Văn Phòng Việt-Miên-Lào) hiệp định HO giữa hai nước Việt Nam và Hoa Kỳ được ký kết ngày 30 tháng 7, 1989. Qua chương trình HO có 167.000 cựu tù nhân cải tạo và gia đình được định cư tại Hoa Kỳ. Song song với chương trình HO còn có các chương trình U-11 dành cho cựu nhân viên của chính phủ Hoa Kỳ với ít nhất 5 năm công vụ (từ 1/1/63 tới trước 30/4/75), và V-11 dành cho nhân viên của các công ty tư nhân Hoa Kỳ hoặc tổ chức Hoa Kỳ có 5 năm làm việc trong khỏang thời gian từ 1/1/63 tới trước 30/4/75).
3/ ROVR (Resettlement Opportunity for Vietnamese Refugees) dành cho người tỵ nạn đến trại tỵ nạn sau thời hạn (còn kẹt tại trại tỵ nạn hay đã trở về Việt Nam). Sau ngày 14/3/1989 thuyền nhân Việt không được tự động coi là người tỵ nạn cộng sản nữa, chỉ những người qua thanh lọc được coi là người tỵ nạn mới được các nước khác nhận. Khỏang giữa năm 1990 hầu hết các trại tỵ nạn ở Đông Nam Á đóng cửa.
Mặc dầu còn hàng triệu người Việt muốn rời Việt Nam để tỵ nạn Cộng Sản nhưng không quốc gia nào kể Hoa Kỳ có thể mở cửa mãi cho làn sóng tỵ nạn Cộng Sản. Khi chấm dứt chương trình tỵ nạn thì người Việt Nam chỉ có thể định cư tại Hoa Kỳ theo chương trình di dân thông thường, dành cho mọi quốc gia trên thế giới như qua bảo lãnh của thân nhân ruột thịt, đâu tư, lao động….
Chương trính ODP chấm dứt họat động kể từ ngày 30 tháng 9 năm 1994.
Tháng 7 năm 1999, Sứ Quán Hoa Kỳ tại Saigon giải quyết những tồn tại của ODP và bắt đầu đảm nhiệm việc duyệt xét các đơn xin chiếu khán (VISA) du lịch, du học và Visa di dân giống như công dân của các nước khác trên thế giới (Regular Immigration program)
Tính từ năm 1975 đến năm 2002 đã có 759.482 người Việt tỵ nạn Cộng Sản (không kể những người vào Mỹ theo diện di dân) định cư tại Hoa Kỳ.
Tính tới năm 1999 có 1,75 triệu người Việt Nam định cư ở các nước ngoài trong đó Hoa Kỳ chiếm 900.000; Canada, Úc và Pháp: 500.000, Trung quốc: 250.000, các nước khác: 100.000.
D. NGƯỜI VIỆT TẠI HOA KỲ
Theo thống kê năm 2010 , số người Việt sinh sống trên đất Mỹ là 1.548.449, (chiếm 0,5% dân số Hoa Kỳ gồm 308.745.583) gồm 473.810 sinh tại Hoa Kỳ và 997.699 sinh ở ngòai Hoa Kỳ.
5 Tiểu bang có người Việt đông nhất:
- California: 581, 946
- Texas: 210, 000
- Washington: 66, 575
- Florida: 58, 470
- Virginia: 45, 263
4 thành phố đông người Việt nhất:
- Los Angeles: 271, 234
- San Jose: 125, 774
- Houston: 103, 525
- Dallas-Fort Worth: 71, 839
Hành trình tìm tự do của người Việt là một hành trình đầy gian khổ, đầy bất trắc và hãi hùng. Mỗi hành trình tìm tự do là một kỳ tích, đôi khi như một phép lạ. Hàng trăm ngàn thuyền nhân bỏ thây trên Biển Đông. Cái chết mang nhiều bộ mặt khác nhau: chết vì đói khát, chết vì đắm tàu, chết vì hải tặc. Nhưng người tìm tự do bất chấp mọi hiểm nguy, đem mạng sống đánh đổi với tự do, đánh cuộc với may rủi trên những con thuyền mỏng manh vượt biển Đông. Tự Do hay Chết là tâm niệm của thuyền nhân khi họ bước xuống con thuyền ra khơi, bất chấp tù đầy, bất chấp bão tố, bất chấp hải tặc.
Nếu may mắn đến được bờ Tự Do, thuyền nhân còn phải trải nghiệm cuộc sống khổ cực và thời gian chờ đợi đằng đẵng ở trại tỵ nạn.
Mặc dầu được các nước định cư mở rộng vòng tay đón nhận nhưng người tỵ nạn gặp rất nhiều gian khổ trong giai đọan khởi đầu cuộc sống mới trên đất lạ quê người. Tiến trình hòa nhập vào xã hội mới không dễ dàng gì đối với đại đa số người tỵ nạn. Ai cũng phải trải qua những khó khăn do bất đồng về ngôn ngữ, về phong tục, về văn hóa. Ai cũng day dứt về tình cố hương, về những kỷ niệm của cuộc sống trên quê cũ, về nỗi xa cách người ruột thịt. Những dần dần hầu hết đã hòa nhập vào mạch chính của xã hội mới.
Con cháu người Việt tỵ nạn thành công trên nhiều địa hạt: giáo dục, thương mại, chính trường, binh nghiệp…. làm người tỵ nạn cảm thấy những gian truân và hiểm nguy mà họ đã trải qua được đền bù xứng đáng.
Kỷ niệm 40 năm hành trình tìm tự do cũng là để suy nghiệm về những cái mất và cái được. Mỗi người trong chúng ta có cái mất khác nhau và cái được khác nhau, nhưng tất cả đều có chung một cái mất là mất quê hương bản xứ và được cái chung cao quý là TỰ DO.
TT Franklin D. Roosevelt , trong diễn văn khai mạc nhiệm kỳ thứ 3 có nói:
“Chúng ta thà chết trên đôi bàn chân còn hơn sống trên hai đầu gối của mình”
Tháng Tư năm 2015
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét