NGƯỜI CON GÁI TRỌN NGHĨA ÂN TÌNH

MÓN NỢ ÂN TÌNH

Ngân Bình -Tôi sang Mỹ cùng với Ba Dượng theo diện H.O  
nhờ tờ khai sinh giả tôi có được qua những đồng tiền đút lót 
mà tôi trở thành con ruột của Ba. Cha mẹ tôi và một đứa em 
trai còn ở lại Việt Nam.Nhiều người rất ngạc nhiên,không hiểu 
vì sao mỗi khi nhắc đến gia đình ruột thịt, thì tôi có phần lạnh 
nhạt trong khi tôi lại rất thương yêu và chăm sóc Ba Dượng. 
Thật sự, tôi thương Ba Dượng hơn cha ruột của tôi rất nhiều. 
Tôi không biết điều đó đúng hay sai nhưng tình cảm luônxuất 
phát từ trái tim, không thể gượng ép và cũng không thể theo 
một khuôn mẫu đã định sẵn. Duy nhất một điều tôi có thể hiểu
được, là cha tôi chưa một ngày bồng ẵm tôi nhưng Ba Dượng 
đã nuôi nấng tôi từ thuở ấu thơ.

Khi mẹ mang thai tôi được sáu tháng thì cha đã bỏ mẹ con tôi 
để vào rừng, theo “Quân giải phóng”. Mẹ ở lại, một mình một  

thân yếu đuối với cuộc sống vất vả nghèo nàn, vừa nuôi mẹ
chồng, vừa nuôi con dại. Ngay lúc ấy, Ba Dượng tôi xuất hiện.
Ông là một Sĩ quan trong Quân lực Việt Nam Cộng Hòa. Từ
Thành phố ông thuyên chuyển về nơi gia đình tôi đang sinh 
sống. Tôi không nhớ rõ những gì đã xảy ra, chỉ biết rằng đến 
khi bốn tuổi tôi mới có được một người mà tôi gọi bằng Ba.Ba 
là một người hiền lành, chân thật và rất vui tính, cởi mở. Ba 
chăm sóc bà nội như mẹ ruột, vì thế bà nội cũng rất thương Ba 
Ngược lại,mẹ tôi không yêu Ba. Mẹ tiếp nhận Ba,một cuộc hôn 

nhân không giá thú chỉ để tìm nơi nương tựa. Ba biết điều đó
nhưng vẫn chấp nhận..

Năm bảy mươi lăm cha tôi bất ngờ trở về, còn Ba thì lại khăn 
gói vào “trại cải tạo”. Mẹ vui mừng vì sự trở về của cha bao 
nhiêu thì tôi lại đau lòng vì sự tù tội của Ba bấy nhiêu.Tôi không 
hiểu được tình cảm của mẹ. Tại sao với một người chồng hết
lòng thương yêu mẹ mà trái tim bà vẫn dửng dưng? Tại sao 
chỉ một năm ngắn ngủi sống với cha mà tình yêu bà vẫn bền 
vững suốt cả chục năm hơn? Tại sao mẹ có thể chấp nhận 
việc cha đã có vợ khác và người vợ “đồng chí” của cha đã
nghiễm nhiên trở thành vợ chính thức,còn mẹ,chỉ là một người
vợ danh không chính, ngôn không thuận, để mỗi lần đến thăm,
cha phải nhìn trước,ngó sau như một kẻ đang phạm tội ngoại
tình. 

Chưa kể có lần vợ của cha còn đến nhà,mắng chửi mẹ là"dâm 
phụ” và cũng không cần biết bà nội tôi là ai, bà chống nạnh xỉa
xói:

- Cả nhà chúng mày phải tránh xa chồng bà, không thì bà cho
chết cả lũ về cái tội cấu kết với cái thằng lính ngụy đang ở tù   
rục xương.

Cha tôi nắm tay kéo bà vợ đi xềnh xệch trước những cặp mắt 
tò mò của hàng xóm. Mặt bà nội xanh như chàm, bàn tay cầm 
cây gậy run lên bần bật vì tức giận. Mẹ ngồi bệt xuống sàn nhà
với những giọt nước mắt không ngừng tuôn chảy trên khuôn 
mặt lơ lơ, láo láo như người mất hồn. Tôi cũng không nhớ rõ  
cảm giác của mình lúc ấy ra sao nhưng hình như có một nỗi 
vui nào đó hiện đến rất nhanh khi tôi chợt nghĩ,đây cũng là một
điều hay để giúp mẹ tôi sáng mắt ra mà nhận biết ai là người 
thật sự yêu thương mình.Nhưng không,mẹ tôi vẫn tối tăm quay
cuồng trong mớ tình cảm hỗn độn đó dù bà nội khuyên mẹ hãy
quên cha tôi đi để lo thăm nuôi Ba đang chịu tù tội, đói khát.

Phần tôi, tôi rất bất mãn trước thái độ của mẹ khi bà không có 
một chút quan tâm,lo lắng nào dù thật nhỏ cho cuộc sống của

Ba trong cảnh khốn cùng.Mỗi lần theo côTư đi thăm Ba,tôi phải
nói dối đủ điều về lý do tại sao mẹ vắng mặt. Dĩ nhiên, cô Tư 
cũng không muốn anh mình phải đau khổ,nếu biết được người
vợ đầu ấp tay gối đã nhẫn tâm phủi tay, rũ bỏ tình nghĩa vợ 
chồng bao nhiêu năm, nên cô dặn dò tôi phải nói dối với Ba 
rằng mẹ đi buôn xa không về kịp, hoặc bà nội bệnh bất ngờ 
mẹ phải ở nhà chăm sóc.

Có lần,sau khi thăm Ba trở về,tôi hỏi mẹ bằng thái độ khó chịu:

- Ba ở tù bốn năm rồi mà sao mẹ không đi thăm Ba một lần?

Mẹ trả lời một cách thản nhiên:

- Vì mẹ không thể phản bội cha con!

Tôi tức giận:

- Mẹ không thể, nhưng mẹ đã phản bội cha rồi.

Mẹ cho rằng tôi bất hiếu vì không phân biệt ai là cha ruột,ai là
cha nuôi. Tôi cười chua xót:

- Con không cần biết ai là cha ruột, ai là cha nuôi. Con chỉ biết 
Ba là người đã cực khổ nuôi nấng con từ lúc còn bé. 

Con chỉ biết Ba là người đã bất kể hiểm nguy, giữa đêm khuya 
bế con đến Bệnh viện cứu cấp khi con đau nặng. 

Mẹ không nói cho con biết nhưng bà nội vẫn nhắc hoài chuyện
ấy.

Mẹ quay đi sau khi ném cho tôi ánh mắt giận dữ. Tôi biết mẹ
không thể bỏ cha ruột của tôi, dù ông đối xử với bà tình không
trọn mà nghĩa cũng chẳng tròn,nhưng ít ra bà cũng không nên 
rũ sạch ơn nghĩa cưu mang của Ba hơn chục năm trời.

- Mẹ hãy dẹp tình cảm qua một bên để tỉnh táo suy nghĩ xem 
cha đối với mẹ như thế nào. Ông đi bao nhiêu năm trời không 
một tin tức.Chắc trong lòng ông không hề vấn vương, thương 
nhớ mẹ hay nghĩ đến đứa con chưa kịp chào đời.Bằng chứng 
là đứa con riêng của cha nhỏ hơn con một tuổi, có nghĩa là xa 
mẹ chưa đầy một năm cha đã có người đàn bà khác. Rồi khi 
trở về đây gặp lại mẹ,đáng lẽ cha phải giải thích cho bà vợ của 
cha hiểu ai là người đến trước, ai là người đến sau,chứ lẽ nào
cha đứng đó để chứng kiến bà ta làm hùm làm hổ với mẹ, cứ y 

như mẹ cướp chồng của bà ta...

Nhìn bà nội ngồi ở góc bàn sụt sùi lau nước mắt, tôi cảm thấy 
ân hận nên quỳ xuống cạnh bà:

- Nội à! con không muốn nói những lời làm đau lòng nội.Nhưng 
thật tình con không thể nào chấp nhận thái độ bạc bẽo của mẹ
con.Nội thử nghĩ,nếu như ngày xưa không có Ba thì cuộc sống 
của gia đình mình sẽ ra sao?Nội bệnh hoạn cũng một tay Ba lo
thuốc men mà không hề phân biệt rằng đây là mẹ chồng chứ 
đâu phải mẹ ruột của vợ tôi. 

Ba nuôi nấng con từ nhỏ đến lớn không rầy la một tiếng dù con 
có phạm lỗi lầm.Ba thương yêu con như một đứa con ruột thịt..

- Rồi sao nữa? Cái thằng Sĩ quan ngụy đó cũng giỏi thiệt... nó 
dụ dỗ được mày đứng về phe nó để chống lại cha mẹ.

Cha tôi bước vào nhà,quăng cặp táp lên chiếc phản gỗ,tay đập 
bàn rầm rầm:

- Anh đã nói với em rồi, con bé này đã bị thằng ngụy đó đầu 
độc mười mấy năm không thể nào tẩy não được mà.

Tôi lùi lại, đứng sau lưng bà nội. Dù trong lòng cũng có chút 
nao núng, nhưng khi nghe cha xúc phạm đến Ba, tôi tức giận

đến độ không còn biết sợ là gì:

- Thưa cha, cha có biết cái “thằng ngụy” xấu xa đó đã dạy con
điều gì không?

Tôi cười chua chát tiếp lời:

Ông ấy đã dạy con, dù đi đâu xa cũng phải nhớ ngày giỗ của 
cha mà về nhà đốt nén nhang cho bà nội và mẹ vui lòng. 

Hồi mẹ được tin cha chết, mẹ khóc lóc, đau khổ nhưng không
dám lập bàn thờ,thì chính cái “thằng ngụy” mà cha luôn miệng
chửi rủa đó đã mang ảnh ba ra tiệm hình để rọi lớn, rồi đem về
trịnh trọng đặt lên đầu tủ với lư hương,với chân đèn để làm bàn
thờ cho cha.Nếu đêm nào mẹ lỡ quên vì bận bịu thì cũng chính 
“thằng ngụy” đó dù đã lên giường cũng vội vàng leo xuống để 
đốt nhang cho cha.Chưa bao giờ con nghe “thằng ngụy” đó nói
một lời thất lễ với cha, nhưng cha thì lúc nào cũng chửi bới 
người ta, trong khi đáng lẽ cha phải cám ơn người đã thay cha 
gánh vác việc gia đình. "Thằng ngụy" đó đã cho con thấy hình 
ảnh một người chồng, người cha cao thượng, nhưng cha thì

sao?... cha hãy suy nghĩ lại để từ nay đừng bao giờ xúc phạm
đến Ba của con.

Hình như tình thương đối với Ba đã cho tôi thêm sức mạnh và 
sự bình tĩnh để dõng dạc nói lên suy nghĩ của mình không chút 
sợ hãi. Điều đó khiến mẹ tôi lo quắn quíu:

- Con này... ma nhập nó rồi hay sao mà ăn nói bậy bạ, hỗn láo!

Mặt cha tôi như xám lại,ánh mắt ông long lên sòng sọc,đôi môi
mím chặt khiến khuôn mặt ông đanh lại, hung hãn không thua 
gì các diễn viên đang vào vai một nhân vật phản diện độc ác.
Cha đưa chân đạp chiếc ghế văng vào bàn. 

Ông quay lại hét vào mặt mẹ tôi:

- Em dạy dỗ con cái như thế này đây hả? Nó nói chuyện với 
cha nó như một phường mất dạy. Anh nói rồi..ngày nào nó còn 

ở trong nhà này anh sẽ không bao giờ đặt chân đến đây nữa.

Tôi nghênh mặt khiêu khích:

- Cha không cần đuổi con cũng sẽ ra khỏi nhà ngay hôm nay.

Con xin nói thật,con không muốn gặp mặt người cha vô trách 
nhiệm, bỏ vợ, bỏ con mấy mươi năm rồi bây giờ trở lại trách 
vợ mình không dạy dỗ con.Cha có biết trách nhiệm dạy dỗ con
thuộc về ai không?

Cái tách trà bay về phía tôi, chạm vào thành ghế bà nội đang 
ngồi vỡ toang. Tôi không biết nếu cái tách trúng ngay đầu bà 
nội thì việc gì sẽ xảy ra? Có lẽ tôi lại hứng thêm một cái tội 
“Tại cái con mất dạy này mới ra cớ sự!”

Sau cuộc cãi vã đó tôi thu dọn quần áo ra đi. Bà nội chạy theo 
níu tay tôi mếu máo dặn dò:

- Con xuống nhà cô Tư ở, đừng đi đâu bậy bạ nghe con.

Tôi cười trong nước mắt:

- Con có tư cách đến nhà cô Tư sao bà nội? Cô Tư đâu phải 
ruột thịt gì của con!

Mẹ đứng ngang ngạch cửa mai mỉa:

- Biết vậy là khôn đó con,cứ đến ở thử vài ngày để xem người 
ta đối xử ra sao cho biết thân.

Không hiểu sao câu nói nào của mẹ cũng châm chích, cay 
nghiệt. Không lẽ mẹ đã quên hết những ngày cô Tư chạy đôn

chạy đáo đem hàng về cho mẹ bán kiếm lời. Chẳng những thế, 
cô còn nhường cả khách hàng của cô cho mẹ. 

Ngay từ lúc Ba đến với mẹ, đâu phải cô Tư không biết tôi là 
con riêng của mẹ, nhưng lúc nào cô cũng đối xử với tôi ngọt

ngào, thân thương như đứa cháu ruột. Mẹ không nhớ hay cố 
tình chối bỏ? Tôi thất vọng não nề vì cách cư xử của mẹ nên 
cay đắng trả lời:

- Cô Tư đối xử với con ra sao thì cả chục năm nay con đã biết 
rồi không cần phải thử đâu mẹ.Con nghĩ người mà con cần thử 
là cha đó, cả mẹ bây giờ nữa..Mẹ à! mẹ thay đổi quá nhiều...
đến độ con không còn nhận ra mẹ là người con vẫn hằng 
yêu quý. Trời cao, đất rộng không tha thứ cho mẹ cái tội bạc 
đãi Ba đâu.

Tôi quay lưng đi mà không chút luyến lưu, nuối tiếc. Tội nghiệp 
bà nội. Bà vừa khóc vừa gọi tên tôi rồi lúc thúc chạy theo, dúi 
vào tay tôi một nắm tiền:

- Cầm tiền theo mà tiêu xài đi con.Ở đâu nhớ cho nội biết để 
nội an tâm.Có đi thăm Ba thì lấy tiền này mua một chút đồ ăn

đem theo, nói nội gửi cho Ba và xin lỗi Ba dùm... nội già yếu 
rồi không thăm Ba con được.

Tôi ôm chặt lấy bà nội, nước mắt chan hòa.

Sau sáu năm học tập Ba được thả về. Hộ khẩu của Ba là căn 
nhà ngày xưa gia đình tôi đã chung sống, nhưng nay mẹ không 
đồng ý cho Ba vào nhà. Bà nội khóc hết nước mắt cũng không 
lay chuyển được quyết định của mẹ - đúng hơn là mẹ đã làm 
theo lệnh của cha tôi. Ông Năm hàng xóm thương Ba sa cơ 
thất thế, giận mẹ tôi là “Phường vong ân bội nghĩa” - cụm từ 
này đã thay vào tên mẹ tôi mỗi khi ông nhắc đến - ông cho Ba 
cất cái chái nhỏ phía sân sau của ông, sát cạnh nhà mẹ trong 
thời gian chưa ổn định vì hàng ngày Ba phải ra Công an 
phường trình diện.

Ba hoàn toàn không nói một lời trách móc mẹ.Tất cả nỗi đau 
Ba giấu kín trong lòng. Có lần bà nội sang thăm Ba, bà ân cần
nắm tay Ba nói trong nước mắt:

- Má xin lỗi con. Má không biết phải làm sao cho đúng!

Ba cười hiền từ:

- Cũng là số phận của con thôi. Má đừng buồn!

Phải hơn nửa năm sau cô Tư mới đút lót được Công an để
chuyển hộ khẩu của Ba về nhà cô. Và tôi đã có những ngày 
tháng vui vẻ sống bên cạnh Ba và cô Tư. Một mái gia đình đâu
phải thật sự là của tôi nhưng sao tình cảm tôi nhận về quá 
thiết tha, sâu đậm. Cha “bắn tiếng” hăm dọa sẽ từ bỏ, không 
nhận tôi là con nữa. Ba khuyên tôi nên trở về xin lỗi cha mẹ, 
tôi nhăn mặt trách Ba:

- Con đang ở thiên đàng sao Ba lại nỡ lòng đẩy con xuống hỏa 
ngục.Ba hết thương con rồi phải không? Ai muốn từ con thì cứ
từ... con không sợ. Con chỉ sợ Ba từ con thôi.

- Đôi mắt long lanh, đỏ hoe của Ba cho tôi biết rằng Ba đang 
rất hạnh phúc khi biết rằng, trong lòng tôi, Ba mới thật sự là

người cha tôi yêu kính.

Ngày bà nội mất Ba không đến nhưng trong căn phòng hẹp 
của Ba, Ba đã lập một bàn thờ nhỏ và lặng lẽ quấn vành khăn

tang. Nếu mẹ đã làm tôi thất vọng vì sự bạc tình, bạc nghĩa 
đối với Ba thì tình cảm của Ba và bà nội làm tôi cảm động rơi 
nước mắt. Ba nói “Ba mồ côi từ bé, bà nội lại đối xử với Ba rất
tốt, nên Ba thương bà nội như chính mẹ của mình”.

Những năm gần đây Ba mang một chứng bệnh nan y. Có lẽ, 
Ba sợ khi mất đi tôi sẽ bơ vơ vì không có ai là người thân thích
ruột rà nơi đất khách quê người nên cứ nhắc nhở tôi trở về 
Việt Nam thăm “gia đình”nhưng chưa bao giờ tôi nghĩ đến điều 
đó. Sự oán giận và ray rứt trong lòng tôi vẫn chưa nguôi ngoai 
dù thỉnh thoảng tôi vẫn gửi tiền về cho mẹ theo lời khuyên nhủ,
nhắc nhở của Ba.Tôi muốn được ở cạnh Ba cho đến ngày cuối 
cùng để đền bù món nợ ân tình quá lớn mà mẹ tôi đã nợ của 
Ba.

Ngân Bình