Người già dễ bị đột quỵ hơn khi
trời lạnh và những lúc giao mùa.
Ngoài một lối sống và dinh dưỡng
lành mạnh, các động tác tự mát-xa dưới đây sẽ giúp những người có nguy cơ cao phòng chống được chứng đột quỵ khó lường.
Nắm tay : Phòng tràn máu não
Nghiên cứu phát hiện, tràn máu
não liên quan đến phương thức vận động, thói quen sinh hoạt của người bệnh, thiếu
vận động thì thành mạch máu não phải rất yếu, dễ gây ra vỡ nứt, vì vậy người bệnh
nên hoạt động tay trái nhiều, cách làm như sau : mỗi sáng, trưa, tối nắm tay
không 3 lần, mỗi lần nắm từ 400 – 800 lượt.
Nhún vai : Phòng chống tắc nghẽn
mạch máu não
Nhún vai có thể làm cho thần
kinh, huyết quản và cơ bắp phần vai thư giãn, hoạt huyết thông mạch, để cung cấp
động lực cho lưu lượng máu ở động mạch cổ lưu thông vào não. Cách làm như sau :
mỗi sáng tối nhún vai theo động tác lên xuống, mỗi lần thực hiện 4 – 8 phút.
Lắc đầu : Phòng chống đột quỵ
Chuyên gia phân tích từ thực tế
là công nhân phun sơn rất ít phát sinh đột quỵ do khi làm việc, phần đầu và cổ
chuyển động nhiều. Phần đầu chuyển động trước sau có thể gia tăng sức bền của mạch
máu, có lợi trong việc phòng chống đột quỵ. Cách làm là : ngồi thẳng, thư giãn
cơ bắp vùng cổ, sau đó chuyển động đầu theo hướng trước, sau, trái, phải, mỗi lần
thực hiện 30 – 50 lần, tốc độ chậm, làm 3 lần mỗi ngày, người bị huyết áp thấp
có thể nằm ngửa để tập.
Mát-xa phần cổ : Ít bị đột quỵ
Mát-xa phần cổ có thể thúc đẩy
mạch máu, cơ vùng cổ thư giãn, giảm bớt cholesterol tích tụ, làm cho mạch máu hồi
phục đồng thời cải thiện cung cấp máu cho não, phòng chống gây ra đột quỵ. Cách
làm là : hai sau chà xát vào nhau cho nóng, mát xa hai bên trái phải của vùng cổ,
tốc độ nhanh một chút, đến lúc da phần cổ đỏ lên là được.
Làm sao giúp các vị cao niên tránh
bị té ngã
Té ngả là rủi ro đặc
biệt đối với người cao tuổi vì thị
giác của các cụ ngày một yếu kém và sư đi
lại cũng ngày một khó khăn. Ngoài ra người cao tuổi còn phải chịu đựng những vấn đề về
nhận thức chiều sâu và xét đoán,
và những bước chân của các cụ có thể lộn xộn vì não và cơ thể bắt đẩu có khó
khăn trong việc phối hợp các tín hiệu
Nhưng cũng còn ba tình huống khác nữa có thể làm ngưởi cao tuổi té
ngã mà không mấy ai để ý tới
1- Giầy đi không hợp
Cũng giống như bánh xe hơi, giầy của các cụ cao
niên cũng phải được kiểm tra
sao cho hợp. Giầy an toàn nhất phải có đế
nhám chứ không láng bóng như vậy để tránh bị trơn trượt trên những bề mặt như lớp linoleum trải sàn nhà. Nếu
các cụ ựa thích một đôi giầy có đế trơn thì bạn cần yêu cầu người thợ
giầy thêm những dải băng chống trượt vào gót giầy. Nên tránh mua loại giầy có đế cao, rộng, nặng giống như giầy đi bộ hay bốt đi bộ đường dài, vì các đường xẻ trên đế
giầy quá rộng và sâu nên dễ vướng làm các cụ té ngã.
Điều đáng chú ý là vào năm ngoái các nhà nghiên cưu Ái nhĩ lan đã báo cáo trên tập san Age and Ageing là các cụ bà yếu đuối nếu đi giầy sẽ có ít rủi ro bị té ngã hơn các cụ bà đi chân đất
2- Vật cưng nuôi trong nhà
Những con vật này rất dễ thương và thân thiện, chúng thường hay luẩn quẩn bên chân chủ. Các con vật nhỏ bé này khó có thể nhỉn thấy bởi những người có thị lực kém. Các con vật năng động lại còn hay phóng ngang qua trước bước đi của các cụ, vì có phản ứng chậm nên người già sẽ dễ gặp tai nạn. Ngoài ra các vật cưng nuôi trong nhà hay đi theo chủ và đôi khi thích nằm ngủ lim dim dưới chân chủ
Các vật cưng nuôi trong nhà là những ngưởi bạn với tình cảm thật tuyệt vời, rất thích đáng để nuôi nếu ta có thễ kiểm soát chúng được. Cần phài giữ không cho chúng
quanh quẩn nơi các cụ đang nghỉ
vào những thởi điểm nào đó trong ngày
hoặc để ý theo dõi tình hình và
lên tiếng cảnh báo mỗi khi các cụ đứng dậy dời khỏi ghế ngồi. Ngoài ra, phải cẩn thận thu dọn các đồ chơi hay
xương gậm của vật nuôi, đừng để vương
vãi trên các lối đi trong nhà.
3- Thuốc men
Tất cà các thuốc uống đều có tác dụng phụ, nhưng có một số
loại thuốc liên hệ tới té ngã nhiều hơn những loại thuốc khác. Thủ phạm thông
thưởng đối với người
cao tuổi là các thuốc an thần, benzodiazepines ( Activan, Xanax) và các thuốc
chống trầm cảm. Các thuốc trợ ngủ bán tư do, các thuốc ho và cảm lạnh, các thuốc
di ứng gây sự mất phương hướng và mất thăng bằng cũng làm tăng rủi ro té ngã. Uống
từ bốn thứ thuốc khác nhau trở lên tự nó cũng là một yếu tố gây té ngả. Tốt nhất
là nên lập môt danh sách toàn bộ các thuốc xử dụng đưa cho bác sĩ duyệt lại hàng năm, để xem
có cần thay đổi hay loại bỏ những thuốc không cần, hay
nhưng thuốc có vấn đề
Tuy nhiên, muốn giảm rủi ro té ngã thì nên khuyến khích các cụ tập thể dục. Theo hiệp hội Arthritis Foundation và nhiều
tổ chức công đồng tập tai chi rất có lợi. Dây là một
môn tập lâu đời cũa người
Trung hoa nhẹ nhàng, uyễn chuyển, động tác chậm chạp. Nhiều nghiên cứu
đã chứng tỏ là tai chi cải thiện sự thăng bằng và giảm rủi ro té ngả đối
với người cao tuổi, Trong một nghiên cứu 123 cụ tuổi từ 70 đến 92 tập
tai chi 3 lẩn một tuần trong 6 tháng có rủi ro té ngã giảm 55% so với
các cụ không tập
§ Tìm
hiểu về Thái cực quyền (tai chi)
§ Thái
Cực Quyền: một phương pháp trị bệnh hữu hiệu
§ Lợi
ích của Tai chi đối với người cao niên: tránh té ngã và tăng cường sức khoẻ
tinh thẩn
Ngoài ra tại Hoa kỳ có nhiều tổ chức và trung tâm cao niên mở những
lớp dạy giúp các cụ đứng vững hơn và bớt có rủi ro té ngả.
Theo huấn luyên viên Kathy Achmid thuộc Arthritis Foundation các lớp
học lâu chừng nửa tiếng hay một tiếng . Có tổng công 72 bài tập gồm có những động
tác làm ấm khớp xương, gia tăng sức chịu đựng, cải thiện thăng bằng và củng
cố xương cốt như đi bộ hay dậm chân tai chỗ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét